Την ημέρα που πήγα να συναντήσω τη Δήμητρα Δερζέκου, η πρόγνωση του καιρού είχε προειδοποιήσει για «ασθενή βροχή». Για λίγα λεπτά σκέφτηκα να ακυρώσω τη φωτογράφηση. Άλλωστε ήταν Νοέμβριος και η Αθήνα είχε φορέσει το πιο μουντό της πρόσωπο. Τελικά αποφάσισα να πάω. Στο κάτω κάτω, η βροχή σπάνια σταματά μια καλή ιστορία.
Ο χώρος του ραντεβού: το θερινό σινεμά Ατενέ. Ένα κλασικό θερινό στην καρδιά της πόλης, από εκείνα που μας φέρνουν όμορφες αναμνήσεις και ονειροπολήσεις. Μόνο που εκείνο το πρωινό έμοιαζε πιο σκοτεινό, σχεδόν χειμωνιάτικο.
Παρήγγειλα καφέ στον πάγκο και, σχεδόν αυτόματα, είπα στη γλυκύτατη κυρία πίσω από το μπαρ ότι περιμένω τη «Δήμητρα». Φανταζόμουν ότι θα καταλάβαινε αμέσως για ποια μιλάω, αλλά εκείνη κούνησε το κεφάλι της: «Δεν ξέρω ποια λέτε… ίσως να την έχω δει, αλλά δεν μου έρχεται στο μυαλό αυτή τη στιγμή».
Αργότερα θα ανακάλυπτα πως όχι μόνο την είχε δει, αλλά πως είχε ενθουσιαστεί με τα βίντεό της στο TikTok· απλώς δεν τη συνέδεε με το όνομα «Δήμητρα», αλλά με ένα πολύ πιο φορτισμένο: την είχε ταυτίσει μέσα της με την «Αλίκη».
Η ίδια η Δήμητρα άργησε λίγο να φτάσει. Το προηγούμενο βράδυ είχε μείνει άγρυπνη μέχρι τις τρεις το πρωί για να ολοκληρώσει ένα καινούργιο βίντεο, εμπνευσμένο από τις «Διπλοπενιές» του Γιώργου Σκαλενάκη, την ταινία του 1966 με τη Βουγιουκλάκη όπου ακούγεται, μεταξύ άλλων, το περίφημο «Λευτέρη, Λευτέρη, Λευτέρη, με κοροϊδεύεις κι εγώ ‘χω γίνει πια ξεφτέρι».
Αφορμή και αυτή τη φορά ήταν η σύγχρονη επικαιρότητα: οι εμφανίσεις της Κimberly Guilfoyle στα πάρτι του Κωνσταντίνου Αργυρού σε Λονδίνο και Ελλάδα, όπου χόρεψε ελληνικούς παραδοσιακούς χορούς.
Η Δήμητρα μού εξήγησε πως στο μυαλό της, η Kimberly έμοιαζε εκπληκτικά με τη Ρίκα Διαλυνά στις «Διπλοπενιές»: μελαχρινή, εντυπωσιακή, με τα μακριά μαλλιά. Εκεί «πάτησε» για να φτιάξει το σατιρικό βίντεο.
Αυτό το παιχνίδι με τις εικόνες, τις ομοιότητες, τα κλισέ μιας «καλής παλιάς Ελλάδας» που συναντά την πολιτική και τα social media του 2025, είναι ένας από τους λόγους που τα βίντεό της ξεχωρίζουν. Δεν είναι απλή μίμηση· είναι σχόλιο.
Όταν τελικά εμφανίστηκε στην είσοδο του Ατενέ, χαιρέτησε πρώτα τον ευγενικό ιδιοκτήτη του σινεμά, κίνηση που επανέλαβα αμέσως μετά, και ήρθε προς το μέρος μου κρατώντας μια μικρή γκαρνταρόμπα σε σακούλες: φορέματα, φούστες, μαντήλια, όλα σε αισθητική «Αλίκης».
Ανάμεσά τους, ένα φόρεμα που τελικά φόρεσε και στη φωτογράφηση: δώρο από συμμαθήτρια της Αλίκης Βουγιουκλάκη στο Εθνικό Θέατρο, επίσης ηθοποιό. Ένα πραγματικό φόρεμα της δεκαετίας του ’60, με ραφές και ύφασμα που σε βάζουν κατευθείαν σε άλλη εποχή.
Όσο η Δήμητρα βαφόταν κι ετοιμαζόταν για τις λήψεις, εγώ περιεργαζόμουν το φόρεμα, προσπαθώντας να αναγνωρίσω την παλαιότητά του, να φανταστώ σε τι σκηνές θα μπορούσε να είχε βρεθεί.
Σε λίγη ώρα, η βροχή έξω είχε δυναμώσει. Κεραυνοί και… καρεκλοπόδαρα, ιδανικές συνθήκες για να ακυρώσεις φωτογράφιση, αλλά κάπως ταιριαστές με το ελληνικό σινεμά της δραματικής υπερβολής.
Κι όμως, βγήκαμε στο υπόστεγο, ακριβώς πίσω από τον χώρο του θερινού, και ξεκινήσαμε δειλά-δειλά τα πρώτα κλικ. Η Δήμητρα έπαιρνε φυσικά πόζες «αλά Αλίκη». Εγώ όμως της θύμιζα συχνά πως με ενδιέφερε να δω τη Δήμητρα στον φακό, όχι να ανασυστήσω την εθνική μας σταρ.
Η βροχή, στο μεταξύ, σαν να συνόδευε τη σκηνή με έναν δικό της τρόπο: το τοπίο τραγουδούσε μέσα από τους στίχους «έγινε η βροχή χαλάζι, δεν πειράζει, δεν πειράζει, το σύννεφο έφερε βροχή κι έχουμε μείνει μοναχοί». Μόνο που «μοναχοί» δεν ήμασταν ακριβώς.
Κατά διαστήματα, ευγενέστατα γεροντάκια κι επισκέπτες του σινεμά (που το πρωί λειτουργεί ως καφετέρια) περνούσαν να πιουν τον καφέ τους και, με μια μικρή κίνηση κατανόησης, έκαναν άκρη για να μας αφήσουν χώρο να δουλέψουμε. Στα διαλείμματα, καθόμασταν περιμένοντας να δούμε αν θα κοπάσει η μπόρα ώστε να δοκιμάσουμε μερικές λήψεις και στον εξωτερικό χώρο.
Κάπου εκεί, έγινε η πρώτη κανονική «συνάντηση» με την αληθινή Δήμητρα. Με καπέλο αλά Αλίκη και κοτσιδάκια κατευθείαν από το «Η Αλίκη στο Ναυτικό», κάπνιζε χαλαρά όταν δύο επισκέπτες τη ρώτησαν για τα βίντεό της στο TikTok. Μέσα σε κλάσματα δευτερολέπτου, η φωνή και ο χαρακτήρας της μεταμορφώθηκαν: μπροστά τους στεκόταν η Αλίκη, με όλο τον θεατράλε αέρα της. Γέλασαν, διασκέδασαν, της ζήτησαν το όνομα του λογαριασμού της στο TikTok.
Για μένα, όμως, η πιο ενδιαφέρουσα στιγμή ήταν αυτή που ακολούθησε, όταν καθίσαμε να μιλήσουμε χωρίς ρόλους.
Εγώ, την αλήθεια, προτιμώ τη Δήμητρα. Τη Δήμητρα που μιλούσε με πάθος για τα ανώτερα ιδανικά μιας «καλής εποχής» στην Ελλάδα, που, όπως λέει, πια δεν υπάρχει. Τη Δήμητρα που ετοιμάζει πανεπιστημιακή εργασία για τις γυναίκες στο θέατρο της αρχαίας Ελλάδας, που γνωρίζει καλά την αρχαιότητα και την εξέλιξη των δικαιωμάτων των γυναικών, που δουλεύει στο θέατρο με πρόβες χωρίς πληρωμή, απλώς επειδή το λατρεύει.
Εκείνη που ζει σε λαϊκή γειτονιά, όχι στο Ψυχικό της κινηματογραφικής Αλίκης, που κατάγεται από το Ναύπλιο και πού η μαμά της χάρηκε όταν άκουσε πως κοντά στο σπίτι της υπάρχει εκκλησία, έστω και αν αυτή είναι κλειστή σχεδόν όλο το χρόνο.
Κάπου εδώ, τη ρωτάω κατ’ ευθείαν αυτό που σκέφτεται σχεδόν κάθε θεατής όταν βλέπει τα βίντεο της: αν η ίδια η Αλίκη ζούσε σήμερα, θα είχε άραγε TikTok;
«Σε αυτό το θέμα σίγουρα θα μπορούσαν να μας απαντήσουν καλύτερα οι άνθρωποι που γνώρισαν και έζησαν την Αλίκη Βουγιουκλάκη. Εγώ δυστυχώς δεν την γνώρισα και για αυτό όπως έχω πει, στα βίντεό μου, μιμούμαι τις κινηματογραφικές ηρωίδες που υποδύθηκε η Αλίκη και όχι την ίδια ως πρόσωπο. Παρόλα αυτά ως θεατής και θαυμάστρια της Αλίκης, από όσα έχω δει και ψάξει μέσω συνεντεύξεων της και της βιογραφίας της, νομίζω πως η Αλίκη Βουγιουκλάκη ήταν ένας πολύ τολμηρός άνθρωπος που ρίσκαρε και τολμούσε το ‘’νέο’’ ,το ‘’μοντέρνο’’… Επομένως βάσει αυτού πιστεύω ότι θα αξιοποιούσε όλα τα social media και γενικά το internet στο έπακρον.»
Της ζητώ να μου μιλήσει για το βάρος μιας «εικόνας» που δεν είναι δική της, αλλά την έχει κάνει γνωστή. Η απάντησή της είναι αποκαλυπτική για το πώς βλέπει η ίδια το εγχείρημα:
«Θεωρώ ότι είναι και δική μου εικόνα παρολ’ αυτά. Η πραγματική Αλίκη Βουγιουκλάκη είναι μία και μοναδική, και από την αρχή, ο σκοπός μου δεν ήταν ούτε είναι, να γίνω ο σωσίας της. Δεν νιώθω ας πούμε ότι είμαι στο Λας Βέγκας, σε διαγωνισμό για το ποιός κάνει καλυτέρα τον Έλβις…» λέει αρχικά.
«Το όποιο βάρος λοιπόν δεν είναι στην εικόνα, αλλά στον Λόγο. Και τα λόγια που ακούγονται στα βίντεό μου, είναι η Δήμητρα Δερζέκου, οι δίκες μου σκέψεις και απόψεις, αφού δεν ανοιγοκλείνω απλά το στόμα μου σε ένα πλειμπάκ, αλλά γραφώ και ερμηνεύω η ιδία τα κείμενα» προσθέτει.
Η «Δημητρούλα», όπως νιώθω αυθόρμητα να τη φωνάξω αλλά δεν τολμώ, δεν κρύβεται πίσω από την περσόνα. Αντίθετα, την χρησιμοποιεί για να πει αυτά που θέλει.
Την ρωτάω αν θα την ενδιέφερε κάποτε να παίξει την Αλίκη σε ταινία και ποια πλευρά της θα ήθελε να δείξει: την «επιφανειακή» ή εκείνη πίσω από τις κάμερες;
«Δεν γνώρισα ποτέ την Άλικη Βουγιουκλάκη για να μπορώ να ξέρω ποιες ήταν οι αληθινές και ποιες οι επιφανειακές της στιγμές… Οι τηλεοπτικές δηλώσεις και το να εμφανίζεσαι ξαφνικά στην κάμερα ως ‘’ο εαυτός σου’’, ήταν ακόμα κάτι καινούργιο και δεν πρέπει να μπερδευόμαστε με την εξοικείωση που έχουμε πλέον με τα social.
Οι άνθρωποι και ειδικά οι ηθοποιοί βλέποντας κάμερα αυτομάτως έφτιαχναν έναν ρόλο για να την αντιμετωπίσουν. Για να επανέλθω όμως στην ερώτηση σου, σε μια ταινία για την Άλικη, ακόμα και αν πρόκειται για βιογραφία θα με ένοιαζε να είναι καλό το σενάριο και ο ρόλος να έχει γραφτεί με κανόνες δραματουργίας και όχι ρεπορτάζ.»
Από την Αλίκη, περνάμε στις άλλες γυναίκες που έχει ερμηνεύσει στο θέατρο. Έχει παίξει την Ιφιγένεια και την Άννα Φρανκ: δύο κορίτσια που «θυσιάζονται». Τι της μαθαίνουν αυτοί οι ρόλοι για τη ζωή σήμερα;
«Νομίζω πως οι μεγάλοι ρόλοι στην δραματουργία, είναι διαχρονικοί ακριβώς γιατί ‘’υπενθυμίζουν’’, τα όσα ισχύουν για την ανθρώπινη φύση από την αρχή της ύπαρξης. Στην περίπτωση της Ιφιγένειας και της Άννας Φρανκ, μιλάμε ουσιαστικά για δύο κορίτσια που δεν θα προλάβουν να γίνουν ποτέ γυναίκες, λόγω της αναγκαστικής θυσίας – δολοφονίας τους, στο όνομα ιδεών που με το ζόρι κατανοούν.
Ακούμε τον θρήνο και την αγωνία τους για τη ζωή, που δεν θα προλάβουν να την ζήσουν. Το ζητούμενο τους είναι το δικαίωμα στη ζωή.»
Τη ρωτάω αν νιώθει ποτέ πως ζει δύο ζωές, της ηθοποιού και της «περσόνας» του TikTok.
«Όχι. Ακόμα και αν μιλάμε για «περσόνα» του ΤikTok, παραμένει το γεγονός, πως λειτουργώ επίσης ως ηθοποιός στα βιντεάκια και μάλιστα έχοντας με την ευθύνη και το στοίχημα του δημιουργού να πρέπει να επαναπροσδιορίζω διαρκώς αυτή την περσόνα από βίντεο σε βίντεο…
Στο δικό μου κόνσεπτ αντίθετα, το «σήμερα», ή η επικαιρότητα, ορίζουν όχι μόνο ποια από τις κινηματογραφικές ηρωίδες της Αλίκης θα πρέπει να διαλέξω κάθε φορά, αλλά και πώς να την διασκευάζω στο σήμερα… Και αυτό προϋποθέτει και μια ομάδα από πίσω μου, την STAND UP DRAMA, που δουλεύει με όρους παραγωγής κάθε φορά: φώτα, κάμερα, κοστούμια, ρεπεράζ χώρων κλπ. Δεν ανοίγω απλά την κάμερα του κινητού μου για να κάνω την περσόνα. Για να μην συμπεριλάβω τα ρούχα και το μακιγιάζ πόση εργασία απαιτούν.»
Όταν βλέπει τα views να ανεβαίνουν, νιώθει περισσότερο χαρά ή ευθύνη;
«Και τα δύο, μόνο που ακόμα δεν έχω καταλάβει με ποια σειρά. Νομίζω πως είναι κάτι κοινό σε όλους όσους δείχνουν την δουλειά τους δημόσια.»
Τη ρωτάω για το πιο παράξενο μήνυμα που της έχουν στείλει. Δεν χρειάζεται να το σκεφτεί πολύ:
«Α μπα, αυτοί που με ακλουθούν δεν είναι τόσο ντροπαλοί, σχολιάζουν επί τόπου δημόσια. Το πιο παράξενο σχόλιο θα είναι πάντα για μένα το “Αν είμαι ΑΙ”..»
Έχει πει ότι «είδε» την Αλίκη σε ένα όνειρο. Αν μπορούσε να της κάνει μία μόνο ερώτηση, ποια θα ήταν;
«Νομίζω πως δεν θα της έκανα καμία ερώτηση… θεωρώ ότι, μας έχει ήδη απαντήσει για όλα, με το έργο της. Οι μεγάλοι ηθοποιοί μπορούν να το κάνουν αυτό.»
Κι αν ανέβαζε ποτέ ένα βίντεο που θα ήταν 100% η ίδια, χωρίς ίχνος Αλίκης;
«Εμένα και πάλι σε κάποιον άλλο ρόλο, αλλιώς, τί νόημα έχει να είσαι ηθοποιός;»
Στο τέλος της μέρας, η «Δημητρούλα» είναι κάτι πολύ περισσότερο από ένα TikTok που μας θυμίζει τις ταινίες του Φίνου. Είναι μια ηθοποιός με μεγάλο ταλέντο, απίστευτη ωριμότητα για την ηλικία της και ένα γέλιο πηγαίο, αυθόρμητο, απολύτως μεταδοτικό.
Κι ενώ για το κοινό θα μείνει ίσως για καιρό «η Αλίκη του TikTok», για μένα θα είναι κυρίως αυτό: η Δήμητρα.
Κείμενο, φωτογραφίες: Χρήστος Χατζής
Η φωτογράφηση έγινε στο Cine Athenee, Λευκωσίας 43, Αθήνα 112 53
