Η Μονή Αγίου Εφραίμ Νέας Μάκρης ή Ευαγγελισμού της Θεοτόκου είναι γυναικείο μοναστήρι στο όρος των Αμώμων Αττικής. Βρίσκεται στην περιοχή της Ξυλοκέριζας ανατολικά του Πεντελικού Όρους. Η παλαιά μονή που καταστράφηκε και ήταν στην ίδια τοποθεσία ήταν ανδρική και λειτουργούσε από τον 10οαι. μ.Χ. Εκείνο τον αιώνα μετρώνται πολλά ασκητήρια σ’ εκείνο το “βουνό των καθαρών”.
Το μοναστήρι γιορτάζει στις 3 Ιανουαρίου την ημέρα εύρεσης των λειψάνων του Αγίου Εφραίμ, στις 25 Μαρτίου τον Ευαγγελισμό και στις 5 Μαίου την ημέρα του τελευταίου μαρτυρίου του Αγίου.
Η μονή ανήκει στην Ιερά Μητρόπολη Κηφισιάς, ενώ στην αυλή της υπάρχει και ο τάφος του Φώτη Κόντογλου (20ος αιώνας). Ηγουμένη είναι η μοναχή Θεοδοσία.
Λειτουργούσε ήδη από το 1576 όταν αντικανονικά πήρε την ονομασία “Αγία Παρασκευή”. Ως “Γενέσιον της Θεοτόκου” και “Πατριαρχική Σταυροπηγιακή Μονή” φέρεται να υπάρχει καταγεγραμμένη η μονή στο Πατριαρχικό Σιγίλλιο της 10ης Μαίου 1611 του τότε Οικουμενικού Πατριάρχη Νεόφυτου. Τούτο το χειρόγραφο υπάρχει στην Εθνική Βιβλιοθήκη Αθηνών.
Η ιστορία του
Το 1945 ανακατασκευάστηκε από την ηγουμένη μοναχή Μακαρία Δεσύπρη ως “Γενέσιον την Θεοτόκου”, στις 3 Ιανουαρίου 1950 βρέθηκε το σκήνωμα του Αγίου Εφραίμ από την ίδια, ενώ το 1975 με υπουργική απόφαση πήρε την ονομασία “Ευαγγελισμός της Θεοτόκου”, όπως ήταν δηλαδή αρχικά και αξίζει να σημειωθεί πως σύμφωνα με πηγές αποκαλύφθηκε σε αυτήν θαυματουργικά το όνομα.
To 1945 η μοναχή Μακαρία βρέθηκε στα ερείπια της παλαιάς μονής του Ευαγγελισμού και έχτισε εκεί το κελάκι της. Λέγεται ότι αυτό έγινε μετά από θεία φώτιση, όπως και το γεγονός ότι άρχισε να καθαρίζει το ναό για να τον ξανά φτιάξει. Οι πιο πολλές εικονογραφήσεις είναι δωρεές και αφιερώματα.
Η λεγόμενη “φορητή εικόνα του Αγίου Εφραίμ” που βρίσκεται αριστερά της εισόδου του ναού είναι έργο του Φώτη Κόντογλου, το οποίο δεν πρόλαβε να τελειώσει.
Το 1950 βρέθηκαν τα λείψανα του Αγίου όπου από το θάνατό του συμπληρώθηκαν 524 χρόνια.