Την πρώτη φορά που είδα την Αλίκη Ανδρειωμένου, σκέφτηκα αυθόρμητα πως μοιάζει με Καρυάτιδα: κλασικά χαρακτηριστικά, κυματιστά μαλλιά σαν αρχαία Κόρη και σταρένιο δέρμα που κάνει το φως να μαλακώνει πάνω της. Δεν είναι από τους ανθρώπους που δίνουν συνεντεύξεις χωρίς λόγο. «Δεν μιλάω αν δεν έχω κάτι να πω», μου ξεκαθάρισε χαμογελώντας. Και αυτή την εποχή ετοιμάζει πολλά πράγματα και ως εκ τούτου, έχει πολλά να πει.
Μου μίλησε για δύο νέες ταινίες: το «Beachcomber» του Αριστοτέλη Μαραγκού που ταξίδεψε ως το Μπουένος Άιρες και σύντομα θα κυκλοφορήσει στις κινηματογραφικές αίθουσες, στην οποία υποδύεται μια Ρομά κοπέλα που κοντράρεται με «σκληρούς» ναυτικούς και το φρέσκο και πικάντικο «Γοργόνες» των Δημήτρη Τσακαλέα και Λήδας Βαρτζιώτη, που θα προβληθεί στo φεστιβάλ Δράμας.
Μου εκμυστηρεύτηκε λίγες καθημερινές σκοτούρες (ένα εμβόλιο για τον σκύλο της, καθάρισμα για το σπορ αυτοκινητάκι της που, στα δικά μου μάτια, ήταν ήδη πεντακάθαρο) και μίλησε και για ένα πρότζεκτ στην Επίδαυρο.
Κάπως έτσι κύλησε η κουβέντα μας: ανάμεσα σε σχέδια, γέλια, γκρίνιες για το πρόγραμμα και λίγα αθώα gossip. Μια καλλιτέχνις που ξέρει τι θέλει, πώς δουλεύει, τι την κάνει να επιστρέφει στο σινεμά και στο θέατρο.
Ακολουθεί η συνέντευξη:
Πού σε βρίσκουμε αυτή την εποχή, καλλιτεχνικά και προσωπικά;
Είμαι στην Κρήτη. Ακολουθώ μια πολύ όμορφη και ζεστή περιοδεία ως επισκέπτρια και απολαμβάνω τη ζωή και τις στιγμές της. Προετοιμάζομαι για τα επόμενα πρότζεκτ και ξεκουράζομαι. Νιώθω ευγνωμοσύνη που έχω τη δυνατότητα να το κάνω αυτό. Θεωρώ πως είναι μια πολυτέλεια, συναισθηματικά. Η ταχύτητα με την οποία βιώνουμε την πραγματικότητα είναι καμιά φορά ασφυκτική. Δεν μας δίνεται συχνά ο χρόνος να κάνουμε μια παύση, να ευχαριστήσουμε αυτά που ήρθαν και να τα αφομοιώσουμε.
Τα διαστήματα που δεν δουλεύουμε μας προκαλούν ανησυχία, όμως είναι απαραίτητα. Φαντάζομαι ότι αυτό ισχύει για όλους, ανεξαρτήτως επαγγέλματος. Απλώς για εμάς τους ηθοποιούς, έτσι λειτουργεί η δουλειά: υπάρχει πάντα μια αβεβαιότητα, τόσο οικονομική όσο και συναισθηματική. Είναι θέμα προσωπικής διαχείρισης.
Τι σου έχει μάθει το θέατρο που δεν σου έχει δώσει κανένα άλλο μέσο;
Την έννοια της αφοσίωσης. Δεν είναι απλώς επαγγελματική υποχρέωση· είναι τρόπος ζωής. Το θέατρο απαιτεί πειθαρχία, ενσυναίσθηση, εσωτερική δύναμη. Δεν επιτρέπει μισές προσπάθειες. Θέλει αλήθεια.
Τι σε μαγεύει στο σινεμά;
Η δύναμη της κάμερας να αποκαλύπτει αλήθειες. Ένα βλέμμα μπορεί να αφηγηθεί μια ολόκληρη ιστορία. Το σινεμά μπορεί να πει αυτά που οι λέξεις δεν φτάνουν. Και σήμερα, βλέπουμε όλο και περισσότερο αυτή την αλληλεπίδραση θεάτρου και κινηματογράφου. Έχει ενδιαφέρον.
Μίλησέ μας για τις ταινίες σου, που θα δούμε σύντομα.
Οι «Γοργόνες» μας των Δημήτρη Τσακαλέα και Λήδας Βαρτζιώτη θα κάνουν πρεμιέρα στο Φεστιβάλ Δράμας. Δεν έχω ξαναπάει και ανυπομονώ. Το «Beachcomber» του Αριστοτέλη Μαραγκού έκανε πρεμιέρα στο BAFICI στο Μπουένος Άιρες και περιμένουμε την ελληνική του πρεμιέρα και τη διανομή στις αίθουσες. Εύχομαι να αγαπηθούν και οι δύο ταινίες από το κοινό, όπως τις αγάπησα και εγώ.
Ποιο project ή ποια συνεργασία σε έχει σημαδέψει τα τελευταία χρόνια;
Όλες. Κάθε μία με έχει διαμορφώσει. Κάποιες μου έδωσαν φίλους, ακόμη και οικογένεια. Είναι οι άνθρωποι που αλλάζουν τα πάντα. Η ποιότητα των σχέσεων είναι καθρέφτης ενός πρότζεκτ. Και είναι βασικό μου κριτήριο όταν επιλέγω με ποιους θα συνεργαστώ.
Πες μας για το σποτ και την Αντιγόνη που άνοιξε το Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου.
Τα φεστιβάλ είναι μια πνευματική γιορτή. Καλλιτέχνες, θεατές, διοργανωτές συναντιούνται με κοινό σκοπό, τη συμμετοχή στην τέχνη. Είναι στιγμές συλλογικής εμπειρίας, πολιτιστικής έκφρασης, καλλιτεχνικής δημιουργίας και προβληματισμών.
Ήταν μεγάλη μου χαρά και τιμή να συμβάλλω και εγώ δημιουργικά σε μια τέτοια γιορτή. Υπό το βλέμμα του Γιάννη Βακρινού και της καλλιτεχνικής διεύθυνσης της Κατερίνας Ευαγγελάτου, φτιάξαμε μια μικρή ιστορία της Αντιγόνης. Μιας κοπέλας που επιστρέφει στο σπίτι της μετά από μια κουραστική μέρα και ένα ηχητικό ενός φίλου της υπενθυμίζει το μήνυμα των φετινών σποτ του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου: ότι η “τέχνη είναι παντού”.
Δε μπορούσα να συμφωνήσω περισσότερο με κάτι. Το αστείο είναι πως είχε ξεκινήσει ήδη η κόντρα στα σχόλια του σποτ πριν καν παρουσιαστεί η παράσταση. 72 σχόλια που μάλωναν μεταξύ τους ή είχαν ήδη άποψη. Σχολίαζαν το γεγονός ότι κρατά η Αντιγόνη κινητό και δεν μπήκαν καν στον κόπο να δουν το καστ. Να δουν ότι δεν είμαι ανάμεσα στους συντελεστές. Θεώρησαν πως αυτό που βλέπουν στο σποτ είναι κάποιου είδους τρέιλερ της ίδιας της παράστασης, ενώ στην πραγματικότητα ήταν απλώς η αφορμή να φέρουμε την τέχνη λίγο πιο κοντά μας.
Κεφάλαιο Αντιγόνη τώρα. Μια αδυσώπητη σύγκρουση η θεματική αυτού του υπέροχου έργου. Μια αδυσώπητη μάχη του κοινού που μοιράστηκε την εμπειρία της παράστασης. Η αισθητική του σκηνοθέτη. Η πολύ συγκεκριμένη φόρμα που κάνει ο Ulrich Rasche. Οι περιστρεφόμενες πλατφόρμες που χρησιμοποιεί. Σίγουρα δεν ήταν μια σύνηθης θεατρική αφήγηση και αυτός ακριβώς ήταν ο λόγος που συνδέθηκα. Ήταν μια εμπειρία σχεδόν τελετουργική.
Σε κάθε παράσταση γεννιέται ένας κόσμος. Με συγκινεί αυτό. Μου θυμίζει πόσο ευάλωτοι και βαθιά συνδεδεμένοι είμαστε μεταξύ μας. Όλοι ψάχνουμε μια κάθαρση. Ο καθένας τη δική του. Έχω όμως ένα ζήτημα σε σχέση με την παθολογία του σύγχρονου ανθρώπου να ολοκληρώνεται και να συνδέεται μέσω της απόρριψης. Του είναι πιο εύκολο να μειώσει κάτι παρά να το κατανοήσει. Να το “αντέξει”. Αυτή η επιφανειακή εξυπνάδα είναι τρομαχτική. Προσπαθώ να σταθώ όσο πιο μακριά γίνεται από αυτόν τον τρόπο σκέψης γιατί στην πραγματικότητα με πληγώνει. Η τέχνη μου θυμίζει πως δεν είμαστε μόνοι. Θέλω συνειδητά να μπορώ να μένω ευάλωτη.
Έχεις μιλήσει για τον καλλιτέχνη ως τον «φτωχό συγγενή» της κοινωνίας. Τι σε θυμώνει σ’ αυτή τη συνθήκη;
Δεν με θυμώνει η άποψη των άλλων για τους καλλιτέχνες. Με θυμώνει αυτό που συμβαίνει στη Γάζα. Ωστόσο, με αυτή την φράση εννοούσα ότι στο εξωτερικό υπάρχει συχνά σεβασμός και κρατική στήριξη. Εδώ, πολλές δυσκολίες ξεκινούν από την πολιτεία: η έλλειψη ορατότητας, οικονομικής σταθερότητας, σεβασμού.
Ποια θεωρείς πως είναι η μεγαλύτερη ευθύνη του καλλιτέχνη σήμερα;
Να είναι ειλικρινής. Να κοιτάζει βαθιά. Να φωτίζει όσα άλλοι αποφεύγουν. Δεν έχει υποχρέωση να απαντά σε όλα, αλλά να τολμά να θέτει ερωτήματα. Να μην φοβάται να νιώθει.
Η ζωγραφική και η υποκριτική συνομιλούν μέσα σου. Πώς σχετίζονται;
Δεν θα έλεγα ότι το ένα επηρεάζει απαραίτητα το άλλο, αλλά σίγουρα συνδέονται. Είναι δύο μορφές έκφρασης που προέρχονται από το ίδιο πρόσωπο. Η δέσμευση σε μια επιλογή δεν σημαίνει την εγκατάλειψη μιας άλλης. Οι διαφορετικές πτυχές μας είναι εργαλεία. Με συναρπάζει η διαδικασία: η εκμάθηση, η εμπειρία, η σχέση με το ίδιο το αντικείμενο.
Πώς ισορροπείς την ανάγκη, την αισθητική και τη «θέση» σου ως δημιουργός;
Έχει να κάνει με την αυθεντικότητα του κινήτρου. Το σημαντικό είναι αυτά τα τρία στοιχεία να αλληλοϋποστηρίζονται. Εκεί, πιστεύω, γεννιέται η ισορροπία.
Κείμενο, φωτογραφίες: Χρήστος Χατζής
